گزیده سخنرانی حجه الاسلام حدائق در حرم مطهر شاهچراغ

(مورخ 99/6/25 – شیراز)

معظم له پس از عرض ادب و احترام خدمت تمامی کارکنان محترم وزارت نیرو و عرض تسلیت بمناسبت ایام عزاداری سرور و سالار شهیدان بیان فرمودند که در حرم مطهر احمد ابن موسی الکاظم علیه السلام و حضرت سید میر محمدبن موسی الکاظم علیه السلام نائب الزیاره همکاران محترم می باشند.

ایشان بحث پیرامون موضوع دوره را به دو قسمت کلی تفکیک نمودند:

با محوریت ارزشهای اخلاقی  و مسئولیتهای متقابلی که مدیران و کارکنان محترم نسبت به ارباب رجوع دارند و بخش دوم بیان همین مسئولیتها متقابلاً از سوی ارباب رجوع نسبت به کارکنان محترم سازمانهای دولتی

شروع مطلب با آیات 9 و 10 سوره صف آغاز شد .

در آیه دهم سوره مبارکه صف، قرآن می فرماید:

«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلَىٰ تِجَارَةٍ تُنْجِيكُمْ مِنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ»

 ای مومنین ما به شما سرمایه گذاری را متذکر می شویم که شما را از عذاب دردناک  الهی نجات خواهد داد. راهکاری که با آن در همه ابعاد و شئونات زندگی با توفیقات زندگی کنید.

در آیه بعد رمز این نوع سرمایه گذاری و موفقیت انسانها در نکاتی ذکر می شود.

• اول داشتن اعتقاد پاک به پروردگار

بازتاب این نوع تذکرات در ایمان نمود پیدا میکند. امروزه همانگونه که مستحضرید تمامی آسیبها و کاستیها ،  تعدی ها ، حق کشیها و ظلمها ، جدائی ها و بدقولی ها ریشه در بی ایمانی و بی اخلاقی دارد .

داشتن ایمان جدی به پروردگار و یقین قلبی به الگو دانستن شخص بزرگوار پیامبر اکرم (ص) رمز موفقیت است.

خطبه ای که امام حسین علیه السلام در روز عاشورا بیان فرمودند که از تعبیر ایشان شناسنامه امام حسین  علیه السلام بود ، امام در پاسخ فردی کوفی که از امام خواست تا دست از جنگ بردارید ، فرمودند من را بین 2 کار شمشیر و شهادت و تسلیم و بیعت مخیر کردند و من هیچ گاه زیر بار ذلت نخواهم نرفت ، چون ایشان به 5 اصل اعتقاد داشتند اول بندگی خدا ، دوم  الگو پذیری از پیامبر ، سوم ارتباط با پاکان و برگزیدگان، چهارم  تربیت عالمانه پدرش و پنجم ، دامان پاک مادرش .

لذا برای تربیت فرزندانی حسینی باید علوی و فاطمی زندگی کرد. بنابراین ایمان به خداوند ، فتح الفتوح تمامی موفقیتهاست.

عزیزان ، فرصتها در گذر و رو به اتمام است. کسانی بودند که صد سال قبل می زیستند و مدیر و دارای منصب و ثروتمند بودند که الان هیچکدام نیستند.

 لذا تلاش برای ارائه کار شایسته در راه خدا و با انگیزه الهی هدف است.

همانگونه که هر کشته ای شهید محسوب نمی شود ، انجام هر کاری هم ارزشمند نیست .

در مسئولیتهای متقابل بین کارکنان و مسئولین و ارباب رجوع ، تلاش برای انجام کار خالصانه و شایسته است.

• نکته بعد : رعایت ادب و احترام بین همکاران و ارباب رجوع و همکاران با یکدیگر

کمااینکه امام علی ع می فرمایند : هیچ سرمایه ای همچون ادب نیست.

امام علی ع می فرمایند : با زیردستان خود رحم کنید که بالادستان شما به شما رحم کنند.

در هر سلسله مراتبی ، بالادستی نهایتا ً وجود دارد و آنهم خداست .

• نکته بعد : رعایت انصاف در کارهاست . یعنی هرآنچه را برای خود می پسندید برای دیگران هم بپسندید.

امام علی ع در جائی می فرمایند که 4 چیز را خداوند در 4 جا پیمان کرده است که یکی از آنها را عنوان مینمایم و 3 تای دیگر را به همکاران محترم وزارت نیرو واگذار می کنم تا با روحیه جستجوگری خود بدنبال آن باشند.

خداوند بندگان خوب خودش را بین مردم پنهان کرده لذا به هیچ کس به دید حقارت ننگرید چرا که او ولی خداست و خودش خبر ندارد.بنابراین  با همه با دید احترام و تکریم بنگرید به (کارمندان زیر دست و یا مراجعین عادی به ادارات ) ، امام علی علیه السلام می فرمایند که به همه التماس دعا بگوئید حتی به یهودیها، شاید فرد یهودی برای خودش دعا کند و پاسخی نگیرد اما برای شما دعا کند و مستجاب شود.

رعایت این موارد را هم در مسئولیتهای اجرائی و هم در کانون خانواده توصیه می کنم.

• نکته بعد : مسئولیت پذیری و سخت کوشی و قبول متعهدانه کارها است که از ویژگیهای ارزشمند اخلاقی است.

پیامبر اکرم ص فرمودند خداوند دوست ندارد کسی را که در کارش محکم کاری نکند.

• نکته بعد : جلب اعتماد مردم است . که در جامعه مصادیق زیادی دارد ، کسانی که وصیت نامه خود را به فرد معتمد می دهند ، افرادی که سرمایه خود را نزد تجار امین قرار می دهند .

بنابراین ما بعنوان کارمند و یک مسئول می بایست جلب اعتماد دیگران را انجام دهیم.

• راستگوئی و صداقت در گفتار

پیامبراکرم (ص) فرمودند : النجاه فی الصدق

انجام دادن یا عدم انجام کاری را با صداقت بیان کنید.

اما صادق (ع)  می فرمایند به رکوع و سجود طولانی مردم نگاه نکنید ، یکوقت شاید عادت فرد باشد و اگر آن را ترک کند ، نفسش به وحشت می افتد چرا که عبادت برای او عادت شده ، لذا مردم را در راستگوئی و امانت داری بیازمایید که این نکات را در جمع مسئولین گزینش نیز گفته ام.

حتی علی علیه السلام به دلیل این 2 صفت یعنی صداقت در گفتار  و امانتداری  در نزد پیامبر (ص) به مقامات عالیه رسیدند.

این فرصتهائی که در اختیار ماست ، عمر ما ، بیت المال ، مسئولیتها همه در نزد ما امانت است.
 امانتها 2 دسته هستند

امانتهای مادی : میز ریاست ، خانه ما ، لباس ما و ...

امانتهای معنوی : لحظه به لحظه عمر ما ، نماز ، قرآن ، حج ، پدر و مادر، فرزندان ما و ...

کسانی در امانتهای مادی موفقند که در امانتهای معنوی موفق هستند.

کسانی به اموال عمومی دست اندازی نمی کنند که از خدا می ترسند و او را حاضر و ناظر می دانند.

عزیزان :

یا علی و با علی یک نقطه باشد فرق آن

یا علی گفتن کجا و با علی ماندن کجا

• نکته بعد : نرم خوئی با مردم

خداوند به رسول الله (ص) که اسوه اخلاق است ، می فرماید : رحمت خدا شامل حال شما شده که با مردم نرم هستید و اگر انسانی خشن بودید همه از دور شما پراکنده می شدند.

بنابراین ما باید الگو و اسوه خود را ایشان قرار دهیم.

پیامبر (ص) می فرمایند : ای مردم شما نمی توانید با اموالتان رضایت عمومی را جلب کنید اما با اخلاق نیکو و چهره باز می توانید آنان را جلب کنید.

امام علی (ع) می فرمایند : مومن اندوهش در دل و شادی او در چهره اوست. برخی کارکنان عکس این موضوع را انجام می دهند.

ناراحتی خود را که ناشی از محیط کار است به منزل نبرید و گرفتاریهای خانوادگی را به محیط کار نیاورید.

مثالهای متنوعی از رفتار حضرت امام خمینی (ره)  با یکی از کارکنان ساده دفتر رهبری در اینجا عنوان شد.

مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ

پایان بخش اول

حضرت امام خمینی (ره)  می فرمودند : روز قیامت ،میزان الاعمال یک کارمندی در یک تشکیلات در کارمندی مانند خودش ، در جایگاه خودش در زمان خودش قرار می دهد.

یعنی میزان الاعمال یک  مدیر ، یک روحانی یک کارمند ، میشود مدیر ، روحانی یا کارمندی مانند خودش.

• ایجاد سعه صدر

با توجه به تفاوت فرهنگها و تربیتها و ظرفیتها ، برخوردها نوعاً متفاوت است. بنابراین طبیعی است که کم لطفیهائی دیده می شود که بهتر است شکیبائی پیشه گردد .

امام علی علیه السلام می فرمایند : سعه صدر، ابزار ریاست است. یک مدیر شایسته چه در جامعه یا چه در محیط خانواده ، ضریب تحمل خود را باید بالا ببرد.

در زمان مبعوث شدن حضرت موسی (ع) ، ایشان چند چیز از خدا درخواست کردند .

قَالَ رَبِّ اشْرَحْ لِی صَدْرِی* وَیسِّرْ لِی أَمْرِی* وَاحْلُلْ عُقْدَةً مِّن لِّسَانِی* یفْقَهُواْ قَوْلِی
(سوره مبارکه طه)

یعنی با توجه به اینکه حضرت موسی (ع) مسئول تربیت و هدایت انسانها گردید از خداوند خواست تا سعه صدر پیدا کند و کارها را روان کند و گرهی به کار نیندازد.

• تسریع و تسهیل بخشیدن به کارهای مردم

نام وزارت نیرو بیانگر دایره گسترده خدمات رسانی افرادی نیرومند به مردم جامعه است . مردم پای سفره زحمات گسترده کارشناسان و مدیرانی شریف و عزیز و متعهد و شایسته ای نشسته اند که از زحمات آنها ، این نیرو را همه مشاهده می کنند  از آب و برق بهره می برند.

• رعایت نظم در امور

خاطره ای از امام خمینی (ره) که در نظم زبانزد بودند ، یکی از بزرگان نقل می کند که بازاریان نجف ، ساعت خود را با عبور و مرور امام جهت حضور در کلاس درس تنظیم می کردند .در پانزده سال حضور امام در نجف ، برنامه ایشان تغییری نکرد.

• پیگیری و رفع مشکلات ارباب رجوع

گاهی اوقات ما کار ارباب رجوع را انجام می دهیم اما مرحله بعد کار او به دیگر همکاران ما در سیستم برمی گردد و شایسته است تا ما مشکل ارباب رجوع را تعقیب کنیم تا کار او در سیستم ما تمام شود. چرا که ما همه انسانیم و پیکره واحدیم و از یک پدر و مادریم.

• مشورت در کارها با دیگران

بخش دوم عرائض بنده برمی گردد به اینکه روشهائی که می تواند حسن خلق را بهبود ببخشد تا آرامش سازمانی و اهداف سازمانی میسر شده و آسیبها به حداقل برسد.

یک سری نبایدهائی بیان می شود که ترک اینها اثر بخش است و باید جنبه عملی پیدا کند.

• پرهیز از منت گذاری و چشم داشت از مردم در انجام امور

فمن یعمل مثقال ذرّة خیرا یره. و من یعمل مثقال ذرّة شرّا یره

تو نیکی میکن و در دجله انداز
که ایزد در بیابانت دهد باز

• پرهیز از مسائل قومیتی و نژادی و مذهبی در انجام امور
  نکند کار فردی از اهل کتاب را انجام ندهید ، چرا که بنی آدم از اعضای یک پیکرند .یا کار خویشاوند خود را بر دیگران ترجیح ندهید...
  در دو راهی فرزند و خدا باید خدا را انتخاب کرد و این درس عاشوراست.
• پرهیز از تجسس در امورات مردم

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ ۖ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضًا ۚ

• پرهیز از تکبر و غرور در برخورد با ارباب رجوع
  زمانی که مخاطب با ما صحبت می کند حواسمان به او باشد و به او توجه کنیم نه اینکه مثلا خود را مشغول خواندن نامه ای کنیم.
  
  
• پرهیز از کاغذ بازیهای معمول در ادارات
  
  
• پرهیز از توصیه های ناحق
  به فرموده قرآن دو فرشته مامور ثبت صحبتهای ما هستند و ما باید در قیامت پاسخگوی آن باشیم بنابراین هیچگاه مدافع کار ناحق نباشیم.
  به فرموده امام علی علیه السلام در وصیت خود به حسنین علیه السلام : سعی کنید در زندگی همیشه مدافع مظلوم وهمکار و مدد رسان او باشید و دشمن ظالم.
  
  
• مراقب مسئولیتهای شغلی باشیم که از آن استفاده شخصی صورت نپذیرد.
  
  
• پرهیز از اسراف
  
  به دلیل سرو کار داشتن با بیت المال خاصه در برگزاری جلسات و همایشها
• یکی از سوره های قرآن به نام لقمان است که خداوند او را حکیم می خواند. او نصایح ارزشمندی به فرزند خود دارد که از قول امام صادق علیه السلام : انسانهای مسرف 3 نشانه دارند : چیزی را می خرد که برایش ضرورتی ندارد ، چیزی را می پوشد که نباید بپوشد یعنی لباسش در حد شخصیت و موقعیت او نیست و می خورد چیزی را که در حد درآمد او نیست.
  برخی وقتها درآمدها شبهه ناک است و یا برخی اوقات اسراف است.
  بنابراین در اموال عمومی و بیت المال باید زیاد دقت کرد.
  
  
• مراقبت جهت بهبود رفتار شایسته نظیر مراقبت از وقت ، پرهیز از دیرآمدن و زود رفتن که ساعاتی است که مربوط به مردم است ، اجتناب از انجام امور شخصی در اداره.
  
  
• جمع بندی مطلب :
  امام صادق علیه السلام می فرمایند : هر صاحب صنعتی برای موفقیت در کارش به 3 خصلت نیاز دارد :
  1-کاری را که انجام می دهند باید تخصص در آن کار را داشته باشند .ظرائف کار را بفهمد .
  2- نگاهتان در کار ، نگاه امانت باشد. فرصتها همچون ابر می گذرد و همه ما باید این کارها را بگذاریم و برویم. دید امانت موجب می شود که مقام و ریاست ما را سرگرم نکند و وابستگی در ما ایجاد نکند.
  3-با زیر مجموعه خود مهربان باشید تا موفق شوید.

پایان سخن به فرموده امام صادق علیه السلام خطاب به عبدالله ابن جندب که محاسن اخلاق در چند چیز است  :
 ادبیات صحبت کردن نباید با تندی و تحقیر و توبیخ و خشونت باشد و کلام پاکیزه و طیب  و محترم بگوئید.
نرم خوئی با انسانها را فراموش نکنید.
سعی و تلاشتان در داشتن چهره ای باز و گشاده با مردم باشد.
 خدا کند که توفیق استفاده از فرصتهائی که خداوند به ما عطا کرده است را داشته باشیم.

پروردگار را شاکریم که به مدد رشد تکنولوژی می توان از حرمهای مطهر در خدمت شما کارکنان محترم وزارت نیرو باشیم . احمد ابن موسی (شاهچراغ) شخصیتی بود که هم بعد فرهنگی داشت و هم بعد عبادی .
زمانی به توریستهای حرم مطهر گفتم ایشان شخصیتی است که برای بالا بردن سطح فکری جامعه هزار جلد قرآن با دست خط خود نوشت و هدیه کرد ، اما الان ما با پول خود دو جلد قرآن به کسی هدیه نمی دهیم و نیز  هزار برده را آزاد کرد .
امروز توفیقی بود که از جوار مضجع مطهر ایشان و این شخصیت بسیار بزرگ ، با شما عزیزان باب گفتگو باز شود.

پروردگارا آنچه در این ایام و لیالی تقاضای بهترین بندگانت است به فضل و کرمت به همه ما اعطا بفرما

خدمتگزاران به اسلام و مسلمین ، علمای عابدین خصوصًا مقام معظم رهبری و همه ارادتمندان به اهل بیت و ولایت خصوصا مستمعین این برنامه را از گزند آفات مصون بدار.

پروردگارا به عظمت این ایام و این اماکن مقدس این بلیه عام البلوای کرونا را از جمیع بشریت و مردم این آب و خاک و خصوصاً مسلمانان و شیعیان برطرف بفرما.

ارواح طیبه علما و شهدا ، روح امام راحل ، شهدای دفاع مقدس و دفاع حرم ، سردار سرافراز اسلام
شهید عزیر حاج قاسم سلیمانی و همراهانش وتمامی شهدای تاریخ اسلام و ذوی الحقوق جمع حاضرسبباً و نسباً از این ایام مبارک بهره مند بفرما.

تقدیم به ارواح پاک اولیای معصومین و امامزادگان واجب التعظیم صلوات